Dünya panik içinde…

Dünyayı etkisi altına alan korku ve panik doğal olarak bizde de etkisini göstermeye başladı.

Salgın 115 ülkede can almaya devam ediyor.

Yaşanan korku ve paniğin ekonomiye olumsuz etkisi kaçınılmazdı.

Sınır kapıları kapatıldı uçuşlar durduruldu. İthalat ihracat hava yolu şirketleri  bundan etkilendi.

Salgının yayılmasını önlemek için alınan tedbirler çerçevesinde birçok iş yerinin faaliyeti durduruldu. Özellikle hizmet sektörü bu salgından olumsuz etkilendi. Hizmet sektöründe lokanta, restoran ve marketler hariç neredeyse tüm işletmeler kapılarına kilit vurmak zorunda kaldı.

Bizim ülkemizde maalesef  tasarruf denildiğinde akla ilk gelen personel çıkarılması oluyor. Hizmet sektöründe yaşanan durum da bu. İhtisas istemeyen bir meslek olduğu için birçok işveren kapalı kaldığı günlerde maaş ödemek yerine personel çıkarmayı tercih etti. Netice itibariyle ne kadar kapalı kalınacağına dair bir takvim yoktu önünde.

Türkiye uzun yıllardır üretim değil hizmet sektörüne endeksli olduğu için bu olumsuzlukların faturası daha fazla hissedilecek.

Hükümet salgının ekonomide yaşatacağı olumsuzlukların önüne geçebilmek adına 100  milyar liralık kaynak ayırdığını açıkladı. Bu  ne kadar kanayan yaraya merhem olur bunu önümüzdeki süreç gösterecek. Ancak daha öncelikli bir durum var.

Evet tüm  dünyada olduğu gibi salgın birçok ölümlere yol açtı açacak. Ancak salgın kalanları da ekonomik olarak etkileyecek. İşte tamda bu durumda yerel yönetimlerin devreye girmesi gerekiyor. 

Yaşadığımız bu olağanüstü dönemde hiç kimse yerel yönetimlerden yol, kaldırım vs beklemiyor. Şu an herkes önce can derdinde. Bu süreçte yerel yönetimlerden beklenilen öncelikle dezenfekte çalışması ve maalesef Maltepe bu konuda sınıfı geçemedi.

Ancak bu hatayı telafi edebilecek ikinci bir adım atılabilir. Üstelik bence bu adımı birçok yerel yönetime örnek de olabilir.

Salgınlarda hayatta kalmak kadar, hayatta kalmayı devam ettirebilmek de önemlidir. Yani insanların beslenebilmeleri  bunun için de gerekli gıdaya ulaşabilmeleri gerekir. İBB, su faturası ödeyemeyen vatandaşların sularının salgın sonuna kadar kesilmeyeceğini açıkladı. Bu yetmez, İGDAŞ ve BEDAŞ’da aynı adımı atmalı. BDDK, krediler için üç ay ek süre tanıdı bu da yetmez kredi kartı kullanan bireysel kullanıcılara da böylesi bir kolaylık sağlanmalı. Yani şu an insanlar için tek ve en önemli olan şey sağlık devamında sağlığı koruyabilmek için beslenme.

Ancak yeni işsizlerin olduğu bu dönemde, kriz fırsatçılarının özellikle gıda fiyatlarını katladığı şu günlerde eskilerin deyimiyle çorbanın kaynaması çok önemli. İşte tam da bu noktada Maltepe Belediyesi bence kriz masası oluşturmalı. Şu an var olan tüm yol bakım, onarım vs gibi aciliyet teşkil etmeyen çalışmaların hepsi durdurulmalı. Ne kadar süreceğini bilmediğimiz bir salgınla karşı karşıyayız. Kimse size yol bozuk, kaldırım taşı kırık, orta refüjde çiçek yok diyecek durumda değil. Önümüz Ramazan belediye her ramazan kurduğu iftar sofralarını muhtemeldir ki salgından ötürü bu sene kuramayacak. Belediye bu sofraların bir kısmını kendi bütçesinden bir kısmını sponsorlar aracılığıyla kuruyordu. Aynı sistemi devam ettirerek Maltepe için bir gıda seferberliği başlatmalı. İlçede kaç hane olduğu bu hanelerdeki ortalama gelir durumunu muhtemeldir ki belediye tarafından biliniyordur. Muhtarlıklar aracılığıyla bu süreçte işsiz kalanlar öncelikli alınarak ailelere gıda yardımı yapılmalı. Belki bugün başlatılmamalı bu ama bugünden hazırlığa başlanmalı.  Basit bir yaklaşımla 500 bin nüfusu olan Maltepe’de ortalama her hanenin 4 kişiden oluştuğunu varsayarsak 125 bin hane var. Bu hanelerin 40 bininin orta ve üst gelir grubunda olduğunu varsayarsak 85 bin hane kalır. Maltepe Belediyesi tespit edilecek bu 85 bin aileye aylık gıda yardımında bulunmalı. Belediye eliyle hazırlanacak koliler toplu alım yapılacağı için muhtemelen vatandaşın alacağının yarı fiyatına gelecektir.  Basit bir hesap daha yapalım hadi;

Hane başı 100 liralık gıda kolisi hazırlandığını düşünelim.

100x 85 bin hane = 8 milyon 500 bin lira

Şimdi diyeceksiniz ki bu kadar parayı belediye nereden bulsun.

Hesaba devam edelim;

Ramazan’da her gün on bin kişiye yemek veriliyor muydu? Evet 30 günde ne yapar 300 bin kişi.

Ramazan kumanyasının tanesinin 15 TL olduğunu varsayalım; 15x 300 bin = 4 milyon 500 bin lira.

Ne kaldı geriye 4 milyon lira…

Yola, kaldırıma vs gibi acil olmayan çalışmalara ayıracağınız kaynağı da buraya aktardığınızda açığı tamamlamış olursunuz.

Bunlar olmadı mı?

Böylece aslında iki olumlu hareketi bir arada yapmış olursunuz;

Birincisi, ihtiyacı olmayanların çoğunlukta olduğu ve bu sene muhtemelen kurulmayacak olan ramazan sofrasındaki o kişilerin yerine ihtiyacı olan ailelere ulaşmış olursunuz. İkincisi defalarca yapılan kaldırım, peyzaj vs gibi çalışmalarla müteahhitleri zengin ettirmek yerine yine ihtiyacı olan ailelerin çorbalarının kaynamasını sağlarsınız. Reklamsız insanları rencide etmeden yapacağınız bu gıda kolisi yardımı ile bu süreçte birçok evde yaşanacak ve maddi kaynaklı kavgaların da önüne geçmiş olursunuz.

Sağ elin verdiğini sol el görmezse bu yardımı belki kamuoyu bilmez ama yardımı alan size her zaman minnet duyar.  İnsanlar zor gününde yanında olanla, olmayanı asla unutmaz.

Kaynak oluşturamadığınızı varsayalım finalde. Bahaneye yine yer yok. Belediyenin kaç milyon lira borcu var bilmem kaç yüz milyon… Neden yapılmış bu borçlar… önemi yok ama tüm bu borçların üstüne 8 milyon TL böylesine bir yardım için daha eklense kim size laf söyler. 

Bu bir salgın ne kadar süreceği bilinmeyen, bu bir afet ne kadar can alacağı da bilinmeyen…

Salgında hayatını kaybedenler/kaybedecek olanlar için yapılacak çok şey yok ama kalanları yaşatmak yerel yönetimlerin birinci önceliği olmalı…

Ne demişti Edebali, insanı yaşat ki devlet yaşasın.